Khi nhắc tới ung thư da, một yếu tố chính để gây ra ung thư da đó chính là tiếp xúc lâu dài với bức xạ tia cực tím (tia UV)
Hiểu rõ về bức xạ tia UVA và UVB và cách chúng ảnh hưởng lên da là một bước rất quan trọng trong việc bảo vệ bản thân khỏi ung thư da.
Tin tốt rằng bạn có thể giảm thiểu đáng kể sự nguy hiểm do tia UV gây ra. Bạn vẫn có thể tận hưởng các hoạt động ngoài trời và hạn chế rủi ro ung thư da bằng những biện pháp bảo vệ đơn giản và nhanh chóng
Bức xạ UV là gì?
Bức xạ UV là một phần năng lượng tự nhiên của mặt trời. Trong phổ điện từ, tia UV có bước sóng ngắn hơn ánh sáng có thể nhìn thấy. Vì vậy, mắt thường sẽ không nhìn thấy được tia UV, nhưng da bạn thì có thể cảm nhận được. Giường tắm năng cũng có thể giải phóng bức xạ UV.
Có 2 loại tia UV được chứng minh sẽ góp phần gây nên ung thư da:
- UVA có bước sóng dài hơn. Gắn liền với nguy cơ lão hoá da
- UVB có bước sóng ngắn hơn. Gắn liền với nguy cơ cháy nắng
Tuy rằng tia UVA và UVB ảnh hưởng khác nhau lên làn da, nhưng cả hai đều có thể gây tổn hại đến da. Tiếp xúc với tia UVA và UVB mà không bảo vệ kỹ càng có thể sẽ gây tổn thương đến DNA trong tế bào da, tạo ra những khiếm khuyết di truyền, hoặc đột biến, có thể dẫn đến ung thư da và lão hoá sớm. Tia UV cũng có thể gây tổn thương mắt, bao gồm đục thuỷ tinh thể và ung thư mí mắt
Nguy hiểm tiềm tàng của tia UV là gì?
Bức xạ UV được chứng minh là một tác nhân gây ung thư đối với con người, gây ra ung thư biểu mô tế bào đáy (BCC) và ung thư biểu mô tế bào vảy (SCC). Những loại ung thư thường thấy hay xuất hiện ở những vùng da tiếp xúc nhiều với ánh mặt trời. May mắn thay, nếu phát hiện và được điều trị sớm, những loại ung thư da này thường có thể chữa được.
Tiếp xúc với tia UV dẫn đến cháy nắng đã được chứng minh việc này đó ng một vai trò quan trọng trong việc phát triển khối u ác tính, một loại ung thư da nguy hiểm. Các nghiên cứu cho thấy tia UV vừa tổn thương làn da vừa có thể làm thay đổi gene có chức năng ức chế khối u. Điều này khiến những tế bào da bị tổn thương do ánh mặt trời có nguy cơ phát triển thành ung thư.
Bạn cần biết điều gì
- Phần lớn các ca ung thư da không ác tính và phần lớn phần trăm khối u ác tính có liên kết với việc tiếp xúc với tia UV từ mặt trời
- Tia UV ảnh hưởng rất lớn lên làn da, tạo ra tổn thương lớn nhỏ từ các nếp nhăn lão hoá sớm đến ung thư da
- Những tổn thương từ việc tiếp xúc tia UV sẽ tích tụ và tăng nguy cơ ung thư da theo thời gian. Tuy rằng cơ thể bạn sẽ có thể tự sửa chữa các DNA bị hư tổn trong tế bào da, nhưng cơ thể sẽ không thể tự phục hồi hết được. Những tổn thương sẽ dần dần tích tục qua thời gian và kích hoạt đột biến và khiến các tế bào da nhân ra nhanh chóng và điều này có thể dẫn đến các khối u ác tính
- Mức độ tổn thương có thể phụ thuộc vào cường độ của tia UV và thời gian da tiếp xúc với tia UV mà không có sự bảo vệ. Địa điểm cũng là một nhân tố quyết định. Chỉ số tia cực tím đo lường cường độ tia UV tại một địa điểm nhất định. Nếu bạn sống ở nơi nhiều nắng quanh năm, da bạn sẽ tiếp xúc càng nhiều và nguy cơ sẽ gia tăng
- Bạn có thể dễ dàng giảm thiểu nguy cơ phát triển ung thư da bằng cách bảo vệ bản thân khỏi tia UV
Sự thật về UVB và nguy cơ
- UVB sẽ đi sâu và làm tổn thương đến lớp da ngoài cùng của bạn. Tiếp xúc quá nhiều sẽ dẫn đến da sạm màu, da cháy nắng, và, thậm chí ở các trường hợp nặng hơn, phồng rộp da
- UVB có liên kết với chỉ số SPF trên các nhãn hiệu kem chống nắng. Chỉ số SPF sẽ cho bạn biết khoảng thời gian bức xạ tia cực tím (bao gồm cả tia UVA) sẽ tốn để khiến da bạn đỏ khi sử dụng sản phẩm so với việc không sử dụng.
- Cường độ UVB có thể thay đổi. Trong khi ánh nắng mặt trời mạnh nhất và nguy hiểm nhất là vào giấc trưa và gần chiều từ mùa xuân tới mùa đông ở vùng khí hậu ôn đới và thậm chí lớn hơn và thời gian nắng gay gắt kéo dài hơn ở vùng nhiệt đới. Tia UVB có thể ảnh hưởng đến da cả năm, nhất là ở những nơi cao hoặc những bề mặt phản chiếu như tuyết hoặc đá
- Tia UVB có thể được loại bỏ và không xuyên qua kính
Sự thật về UVA và nguy cơ
- Tia UVA có thể gây rám nắng, và các tia UVA có bước sóng ngắn cũng có thể làm cháy da. Không có thứ gọi là làn da rám nắng an toàn hay lành mạnh. Tia UVA được chứng mình có khả năng góp phần vào sự phát triển của ung thư da.
- UVA có liên kết với phần “bảo vệ phổ rộng” mà bạn thấy ở trên nhãn hiệu sản phẩm. Những loại kem chống nắng trước đây chỉ bảo vệ làn da bạn khỏi tia UVB, nhưng một khi các nhà khoa học hiểu rõ tác hại của tia UVA, các nhà sản xuất đã bắt đầu thêm thành phần để bảo vệ làn da khỏi tia UVA và UVB.
- Tuy tia UVA có cường độ thấp hơn tia UVB, nhưng chúng sẽ xâm nhập sâu hơn vào da. Tiếp xúc với tia UVA có thể gây tổn hại di truyền đến các tế bào ở phần trong cùng của lớp da trên cùng, nơi ung thư da xảy ra thường xuyên nhất. Làn da bạn sẽ cố để bảo vệ và ngăn cản hư tổn bằng việc làm da bạn tối màu hơn, dẫn đến hiện tượng rám nắng. Qua thời gian, UVA cũng gây ra lão hoá sớm và ung thư da.
- Bức xạ UVA là loại ánh sáng được dùng nhiều nhất ở các giường tắm nắng. Một loại tia tưởng chừng như an toàn nhưng lại có nhiều nguy cơ tiềm ẩn.
- UVA ở khắp mọi nơi. UVA chiếm gần 95% các tia bức xạ UV ở Trái Đất và duy trì một cường độ như nhau suốt năm. Điều này có nghĩa rầng ai trong chúng ta cũng đã tiếp xúc nhiều với tia UVA.
- UVA có thể thâm nhập qua cửa sổ và mây
Bảo vệ bản thân
Bộ đôi chống nắng toàn diện Kem Chống Nắng Dưỡng Da SPF 50+ và Viên Uống Chống Nắng Nội Sinh sẽ giúp bạn nuôi dưỡng làn da chắc khoẻ từ bên trong, đồng thời bảo vệ làn da khỏi những tác hại của tia UV và các tác nhân bên ngoài.
Bất chấp rủi ro của tia UV, bạn có thể yên tâm tận hưởng những cuộc vui ngoài trời bằng cách bảo vệ làn da khỏi tiếp xúc với tia UV bằng kem chống nắng phổ rộng và đồ chống nắng, nón và kính mắt. Bạn có thể xem xét mua tấm chắn tia UV cho nhà và xe hơi.
Hãy tập làm quen với nó. Bảo vệ bản thân bạn mỗi ngày, ngay cả khi trời không nắng. Tránh hoàn toàn tắm nắng tại gia